Bureau voor Ecologisch advies en Botanisch onderzoek
Monitoring
Bij monitoring worden inventarisatie-gegevens van verschillende perioden met elkaar vergeleken. Hieronder is een overzicht opgenomen met voorbeelden van monitoring die ik kan uitvoeren. Een aantal daarvan is onderaan verder uitgewerkt:
- Monitoring van ecologische ontwikkeling van natuurgebieden en bossen
- Monitoring van ecologische ontwikkeling van bermen en watergangen
- Monitoring van ecologische ontwikkeling van agrarisch natuurbeheer
- Monitoring van habitattypen en -soorten ten behoeve van Natura 2000
- Monitoring (her)introducties van planten en dieren
- Monitoring van effecten van inrichtings- en beheermaatregelen
- Permanente proefvlakken (PQ's)
- Monitoring t.b.v. subsidieregelingen (o.a. SNL), Natura 2000, etc.
- Monitoring natuurontwikkeling
- Monitoring OBN
- Fotomonitoring, waarbij de ontwikkeling van het landschap wordt vastgelegd
Wat voor inventarisaties geldt, geldt natuurlijk ook voor monitoring. Het verschil is dat bij monitoring het doel is om gegevens van diverse perioden met elkaar te vergelijken. De methode en de uitvoering moeten daarbij aansluiten. In principe zijn alle vormen van inventarisatie geschikt voor monitoring, mits ze passen bij de doelstelling en een volgende keer op dezelfde manier (kunnen) worden uitgevoerd. Wisseling van methode moet altijd worden vermeden. Het gebeurt te vaak dat gegevens van verschillende perioden niet goed met elkaar vergeleken kunnen worden omdat ze op verschillende manier verzameld zijn of de (tijds-)inspanning verschillend is geweest. Dit moet daarom altijd worden vermeden door vooraf goed na te denken over de doelen en methode van de monitoring.
Monitoring van ontwikkelingen en beheer. Soorten en ecosystemen komen niet willekeurig voor, maar stellen specifieke eisen aan hun milieu. Dit betekent ook dat veel informatie kan worden gewonnen uit de verandering van verspreiding van soorten en ecosystemen. Ecologische monitoring is daarom een goed en goedkoop instrument om ontwikkelingen in het milieu en het beheer te volgen. Voorbeelden daarvan zijn verzuring, vermesting, verdroging, verschraling, kwel, vernatting, verruiging en verbraming. Ook de effecten van het beheer en eventuele veranderingen daarin kunnen zo gevolgd worden.
Permanente proefvlakken (PQ's) zijn het meest nauwkeurige instrument dat bij botanische monitoring voor handen is. Hierbij wordt in vaste proefvlakken van een beperkte afmeting (ca. 4 tot 100 vierkante meter) regelmatig de vegetatie vastgelegd. Zowel de soortensamenstelling als de onderlinge verhoudingen en de vegetatiestructuur worden nauwkeurig beschreven. De gegevens van deze PQ's kunnen heel nauwkeurig ook kleine veranderingen vastleggen.
Bij Fotomonitoring wordt op vaste locaties, in vaste richting en op vaste tijden foto's gemaakt. Door deze foto's met elkaar te vergelijken kunnen veranderingen in het landschap worden vastgelegd. Dit is dus op een hoger schaalniveau dan de de monitoring van soorten (soortkarteringen) en ecosystemen (vegetatiekarteringen). Het is echter niet minder belangrijk. Veel diersoorten, zoals vogels, vleermuizen en insecten, zijn juist afhankelijk van landschappelijke structuren.
Bij monitoring worden inventarisatie-gegevens van verschillende perioden met elkaar vergeleken. Hieronder is een overzicht opgenomen met voorbeelden van monitoring die ik kan uitvoeren. Een aantal daarvan is onderaan verder uitgewerkt:- Monitoring van ecologische ontwikkeling van natuurgebieden en bossen
- Monitoring van ecologische ontwikkeling van bermen en watergangen
- Monitoring van ecologische ontwikkeling van agrarisch natuurbeheer
- Monitoring van habitattypen en -soorten ten behoeve van Natura 2000
- Monitoring (her)introducties van planten en dieren
- Monitoring van effecten van inrichtings- en beheermaatregelen
- Permanente proefvlakken (PQ's)
- Monitoring t.b.v. subsidieregelingen (o.a. SNL), Natura 2000, etc.
- Monitoring natuurontwikkeling
- Monitoring OBN
- Fotomonitoring, waarbij de ontwikkeling van het landschap wordt vastgelegd
Wat voor inventarisaties geldt, geldt natuurlijk ook voor monitoring. Het verschil is dat bij monitoring het doel is om gegevens van diverse perioden met elkaar te vergelijken. De methode en de uitvoering moeten daarbij aansluiten. In principe zijn alle vormen van inventarisatie geschikt voor monitoring, mits ze passen bij de doelstelling en een volgende keer op dezelfde manier (kunnen) worden uitgevoerd. Wisseling van methode moet altijd worden vermeden. Het gebeurt te vaak dat gegevens van verschillende perioden niet goed met elkaar vergeleken kunnen worden omdat ze op verschillende manier verzameld zijn of de (tijds-)inspanning verschillend is geweest. Dit moet daarom altijd worden vermeden door vooraf goed na te denken over de doelen en methode van de monitoring.
Monitoring van ontwikkelingen en beheer. Soorten en ecosystemen komen niet willekeurig voor, maar stellen specifieke eisen aan hun milieu. Dit betekent ook dat veel informatie kan worden gewonnen uit de verandering van verspreiding van soorten en ecosystemen. Ecologische monitoring is daarom een goed en goedkoop instrument om ontwikkelingen in het milieu en het beheer te volgen. Voorbeelden daarvan zijn verzuring, vermesting, verdroging, verschraling, kwel, vernatting, verruiging en verbraming. Ook de effecten van het beheer en eventuele veranderingen daarin kunnen zo gevolgd worden.
Permanente proefvlakken (PQ's) zijn het meest nauwkeurige instrument dat bij botanische monitoring voor handen is. Hierbij wordt in vaste proefvlakken van een beperkte afmeting (ca. 4 tot 100 vierkante meter) regelmatig de vegetatie vastgelegd. Zowel de soortensamenstelling als de onderlinge verhoudingen en de vegetatiestructuur worden nauwkeurig beschreven. De gegevens van deze PQ's kunnen heel nauwkeurig ook kleine veranderingen vastleggen.
Bij Fotomonitoring wordt op vaste locaties, in vaste richting en op vaste tijden foto's gemaakt. Door deze foto's met elkaar te vergelijken kunnen veranderingen in het landschap worden vastgelegd. Dit is dus op een hoger schaalniveau dan de de monitoring van soorten (soortkarteringen) en ecosystemen (vegetatiekarteringen). Het is echter niet minder belangrijk. Veel diersoorten, zoals vogels, vleermuizen en insecten, zijn juist afhankelijk van landschappelijke structuren.